سیگار،اصلی ترین عامل ابتلا به سرطان ریه
سرطان ریه، نوعی سرطان شایع در جهان است که با توجه به سبک زندگی افراد و استعمال دخانیت و آلودگی هوا افزایش پیدا کرده است.افراد سیگاری بسیار بیشتر از دیگران در خطر ابتلا به این بیماری هستند. روشی تضمینی برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری وجود ندارد. ترک مصرف دخانیات حتی بعد از سال های فراوان ، می تواند خطر ابتلا به بیماری سرطان ریه را به میزان زیادی کاهش دهد.
برای آشنایی بیشتر بامرکز نوید سلامت در شرق تهران همراه باشید
دخانیات و سرطان ریه
هنگامی که انسان دود سیگار که حاوی بسیاری از مواد سرطان زا است را استنشاق می نماید، فورا در بافت ریه تغییراتی حاصل می شود که این تغییرات در وهله اول بصورت خودکار ترمیم پذیر هستند. اما با تکرار مصرف دخانیات ریه فرصت ترمیم و بازسازی سلول های آسیب دیده را نخواهد داشت در نتیجه یک توده سرطانی تشکیل خواهد شد. در ریه رگ های خونی و غدد لنفاوی فراوانی وجود دارد که همین امر باعث انتقال سلول های بدخیم سرطانی با سرعت بسیار زیاد می شود. در نتیجه می توان گفت قبل از اینکه علائم این بیماری بصورت آشکار ظاهر شود، سلول های بدخیم مناطق بسیاری از ریه را درگیر کرده اند.
سرطان ریه چیست؟
سرطان ریه به انگلیسی Lung cancer، یکی از انواع بیماری های ریوی است که موجب تکثیر بی‌رویه‌ی سلول‌های بافت ریه می‌شود و توانایی تنفسی فرد را کاهش می‌دهد. ریه یا شش، اندام حیاتی برای تنفس و تبادل گاز است که در قفسه‌ی سینه قرار دارد و طی تنفس اکسیژن هوای ورودی را جذب کرده و دی اکسید کربن دفع می‌کند.
به طور معمول بدن کنترل و تعادل رشد سلولها را برعهده دارد و سلولها در مرحله‌ی خاصی از چرخه‌ی زندگی خود می‌میرند تا از رشد بیش از حد آنها جلوگیری شود. سرطان در سیستم تنظیم و تعادل رشد سلولی اختلال ایجاد می‌کند و منجر به تکثیر و تقسیم غیرمجاز و بیش از حد سلولها می‌شود که در نهایت توده‌ای به نام تومور ایجاد می‌کند. در سرطان ریه، این الگوی رشد بیش از حد سلولی در ریه‌ها دیده می‌شود.
عوامل ایجاد کننده سرطان ریه
- مصرف سیگار: مصرف سیگار یکی از عوامل اصلی بروز سرطان ریه است. مصرف سیگار باعث تحریک و خشک شدن لایه‌های داخلی ریه و افزایش تولید مواد شیمیایی مضر در بدن می‌شود که می‌تواند باعث بروز سرطان ریه شود.
- آلودگی هوا: تعرض به آلودگی هوا و مواد شیمیایی محیطی نظیر دود صنعتی، گازهای خروجی خودرو و سوخت‌های فسیلی نیز از عوامل مستعد کننده سرطان ریه هستند.
- پیشینه‌ی خانوادگی: در برخی موارد، وجود تاریخچه خانوادگی از سرطان ریه نیز ممکن است عامل مستعد کننده باشد.
- عوامل شغلی: تعرض به مواد شیمیایی در محل کار، نظیر آزبست، نیتروزامین‌ها و کرومات‌ها نیز می‌تواند باعث بروز سرطان ریه شود.
- مواد شیمیایی دیگری که می‌توانند باعث ایجاد سرطان ریه شوند عبارتند از:
- آرسنیک
- کادمیوم
- کروم
- نیکل
- برخی از فرآورده های نفتی
- اورانیوم
- عوامل محیطی: تعرض به پرتوهای مضر نظیر پرتو X و گاما نیز می‌تواند باعث بروز سرطان ریه شود.
- سن: با پیشرفت سن، خطر بروز سرطان ریه نیز افزایش می‌یابد.
- ابتلا به بیماری‌های ریوی
راه های تشخیص سرطان ریه:
غربالگری سرطان ریه در افراد بالای ۵۵ سال و افرادی که سال‌هاست به شدت سیگار می‌کشند صورت می‌گیرد. پزشکان ریه برای تشخیص سرطان ریه(متخصص ریه در شرق تهران) از طیف گسترده‌ای از روش‌های تشخیصی و آزمایش‌ها استفاده می‌کنند. این روش‌های تشخیصی عبارت‌اند از:
۱. بررسی پیشینه پزشکی و معاینه فیزیکی
در صورتی که پزشکان به سرطان ریه مشکوک باشند، علاوه بر معاینه‌ی بالینی، سوالاتی در مورد علائم و عوامل خطر پیشرفت سرطان مانند سیگار کشیدن، علائم تنفسی، انسداد مجاری هوایی یا عفونت ریه‌ها خواهند پرسید. همچنین ممکن است نیاز به انجام تست اسپیرومتری باشد. از علائم تشخیصی بیماری مزمن ریوی، سیانوز (رنگ آبی پوست و غشاهای مخاطی ناشی از نبود اکسیژن کافی در خون) و کلابینگ یا چماقی شدن انتهای انگشتان است.
۲. آزمایش های تصویربرداری
هرگونه ضایعه‌ی غیر‌طبیعی توسط عکس ساده‌ی اشعه‌ی ایکس، ام آر آی، سی تی اسکن و اسکن PET قابل تشخیص است. این اسکن‌ها جزئیات بیشتری از توده را فراهم می‌کنند و ضایعات کوچکتر را نیز پیدا می‌کنند.
علائم سرطان ریه در سی تی اسکن
با عکس سی تی اسکن ریه سرطانی و سی تی اسکن سرطان ریه می‌توان یک مورد کمک‌کننده و تشخیصی خوب را اعمال کرد. در واقع تشخیص سرطان ریه با سی تی اسکن ممکن است. در سی تی اسکن ریه بسیاری از تومورها و مشکلات ریه در عکس دیده‌می‌شود. محل وجود تومورها، رشد آنها، تهاجم‌کردن آنها به بخش‌های دیگر در تصویر پزشکی قابل مشاهده است.
تشخیص سرطان ریه با عکس رادیولوژی
یکی از راه‌های دیگری که در تشخیص سرطان ریه موثر است تصویربرداری رادیولوژی یا همان اشعه ایکس است. البته زمانی که سرطان ریه در مراحل اولیه است، معمولا ایکس ری نمی‌تواند سرطان را تشخیص دهد. زمانی از اشعه ایکس برای تصویربرداری و تشخیص سرطان ریه استفاده می‌شود که علائم واضح‌تر و معمول‌تر هستند. سی تی اسکن دقیق‌تر از اشعه ایکس است. سرطان یا عفونت ریه در عکس رادیولوژی می‌تواند در مواردی تشخیص داده‌شود.
۳. آزمایش خلط
در صورت وجود سرفه‌ی خلط دار، بررسی میکروسکوپی خلط می‌تواند در تشخیص سلول‌های سرطانی کمک کند.
۴. بیوپسی
نمونه برداری از بافت ریه یا دیگر ارگان‌های بدن مانند کبد، می‌تواند در تایید سرطانی بودن سلول‌های توموری و متاستاز سرطان کمک کند. نمونه‌ها برای تجزیه و تحلیل به پاتولوژیست ارسال می‌شوند. در صورت مثبت‌بودن نتیجه، برای بررسی گسترش سرطان، تست‌های بیشتری مانند اسکن استخوانی استفاده می‌شود. نمونه‌ی بافتی می‌تواند طی روش‌های زیر تهیه شود.
۵. برونکوسکوپی
در حالی که فرد داروی آرامبخش دریافت کرده است، لوله‌ای مجهز به لامپ کوچکی در انتها، به گلوی وی فرستاده می‌شود و امکان بررسی دقیق‌تر ریه‌ها را فراهم می‌کند.
۶. مشاهده فضای سینه ای
پزشک در پایین گردن برشی ایجاد می‌کند و به وسیله‌ی آندوسکوپ از گره‌های لنفاوی نمونه‌برداری می‌کند. این روش معمولا در بیمارستان و تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود.
۷. نمونه برداری سوزنی
با کمک روش‌های تصویربرداری به عنوان راهنما، از طریق دیواره‌ی قفسه سینه، سوزن نمونه‌برداری وارد شده و از بافت‌های مشکوک ریه و گره‌های لنفاوی نمونه گرفته می‌شود.
۸. علائم سرطان ریه در آزمایش خون
برگه آزمایش سرطان ریه معمولا حاوی اطلاعات چندانی نیست و در صورت وجود کم‌خونی می‌تواند به ما کمک کند. اگرچه آزمایش خون معمولی قادر به تشخیص سرطان ریه نیست اما با کمک آن می‌توان متاستاز به سایر ارگان‌ها را تشخیص داد. برای مثال سطوح بالای آنزیم‌های کبدی علامتی از متاستاز به کبد است، متاستاز به استخوان باعث افزایش سطح آلکالین فسفاتاز و کلسیم در خون می‌شود. گسترش سرطان به استخوان‌ها از طریق اسکن استخوانی نیز قابل تشخیص است.
درمان سرطان ریه
درمان سرطان ریه یک موضوع بسیار گسترده می باشد، که علی رغم پیشرفت علم و تکنولوژی، سرطان ریه از سرطان های کُشنده به شمار می رود. شیوه درمان این بیماری بسته به میزان پیشرفت بیماری، وضعیت جسمانی بیمار، سلامت وی، سابقه های بیماری، توانایی تحمل و قدرت جسمانی بیمار می باشد. که با توجه به شرایط و وضعیت بیمار باید شیوه درمانی صحیح انتخاب شود. شایع ترین روش های درمانی امروزه عبارتند از:
- جراحی: در صورتی که سرطان ریه در مرحله اول یا دوم باشد و به منطقه اطراف ریه گسترش نیافته باشد، جراحی می‌تواند گزینه درمانی مناسب باشد. در این روش، بخشی از ریه که شامل سرطان است، برای شناسایی و برداشتن نمونه بافت، یا حتی برای برداشتن کل ریه، برداشته می‌شود.
- شیمی درمانی: در صورتی که سرطان در مرحله پیشرفته‌تر باشد و به مناطق اطراف ریه گسترش یافته باشد، شیمی درمانی ممکن است به عنوان گزینه درمانی انتخاب شود. در این روش، داروهای خاصی به بیمار تجویز می‌شود که به سلول‌های سرطانی آسیب می رساند.
- ترکیبی از جراحی و شیمی درمانی: در برخی موارد، جراحی و شیمی درمانی به صورت ترکیبی استفاده می‌شوند تا بهترین نتیجه در درمان سرطان ریه به دست آید.
- رادیوتراپی: در این روش، از پرتوهای قوی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. رادیوتراپی ممکن است به تنهایی یا به همراه شیمی درمانی استفاده شود.
- درمان هدفمند: این روش در مورد سرطان ریه با متاستاز استفاده می‌شود. در این روش، داروهای خاصی به بیمار تجویز می‌شود که به سلول‌های سرطانی خاص آسیب می‌رسانند.
- درمان پالیاتیو: در صورتی که سرطان ریه در مرحله پیشرفته‌تر باشد و امکان درمان کامل وجود نداشته باشد، درمان پالیاتیو به عنوان گزینه درمانی انتخاب می‌شود. در این روش، هدف کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی بیمار است.
با توجه به نوع و مرحله سرطان ریه، پزشک معالج شما می تواند به شما راه های درمانی مناسب را توصیه کند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
در صورتی که هر یک از علائم و نشانه‌های سرطان ریه را دارید یا در خانواده سابقه ابتلا به این بیماری وجود دارد، باید به بهترین متخصص سرطان ریه مراجعه کرده و آزمایش‌های لازم را انجام دهید. تشخیص زودهنگام سرطان شانس درمان را بالاتر می‌برد.
برای پیدا کردن بهترین متخصص ریه در شرق تهران می‌توانید از طریق سایت مرکز نوید سلامت در شرق تهران اقدام کنید. در نوید سلامت علاوه‌بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین دکتر فوق تخصص ریه در شرق تهران وجود دارد.
