درمان عفونت قارچی واژن
عفونت قارچی واژن یکی از عفونت‌های زنانه است که می‌تواند باعث ترشح و خارش شود. در ادامه این مطلب همراه ما باشید تا با علائم، علل ایجاد، نحوه تشخیص و درمان آن آشنا شوید.
عفونت قارچی واژن
عفونت قارچی واژن، عفونتی است که باعث تحریک، ترشح و خارش شدید در واژن می‌شود. عفونت قارچی واژن که کاندیدیازیس واژینال (Vaginal candidiasis) نیز نامیده می‌شود، از هر چهار زن، سه زن را در مقطعی از زندگی آنها مبتلا می‌کند. هرچند عفونت قارچی واژن، عفونت آمیزشی محسوب نمی‌شود اما در اولین دوره فعالیت جنسی منظم، خطر ابتلا به عفونت قارچیِ واژن، افزایش می‌یابد. داروها می‌توانند به طور مؤثر عفونت‌های قارچی واژن را درمان کنند. اگر عفونت قارچی مکرر دارید (یعنی چهار بار یا بیشتر در یک سال) ممکن است به یک دوره درمانی طولانی‌تر و یک برنامه درمانی کامل‌تر نیاز داشته باشید.
کلینیک شبانه روزی نوید سلامت، واقع در شرق تهران، با کادر مجرب و متخصص همراه سلامتی شماست.
علائم عفونت قارچی واژن
علائم عفونت قارچی می‌تواند از خفیف تا متوسط متغیر باشد و شامل موارد زیر است:
- خارش و تحریک در ناحیه واژن و فرج
- احساس سوزش، به ویژه هنگام رابطه جنسی یا هنگام ادرار کردن
- قرمزی و تورم
- درد و حساسیت واژن
- بثورات واژن
- ترشحات غلیظ، سفید و بدون بو، با ظاهری پنیر مانند
- ترشحات آبکی واژن
عفونت قارچی پیچیده
همچنین بیمار ممکن است به یک عفونت قارچی پیچیده مبتلا شود، اگر:
- علائم و نشانه‌های شدیدی، مانند قرمزی، تورم و خارش شدید که منجر به ترک یا زخم می‌شود، دارد.
- در سال چهار بار یا بیشتر عفونت قارچی دارد.
- دوران بارداری
- عفونت بیمار توسط نوعی از قارچ که کمتر معمول است ایجاد می‌شود.
- دیابت کنترل‌نشده دارد.
- سیستم ایمنی بدن بیمار به دلیل برخی داروها یا بیماری‌هایی ماننداچ‌آی‌وی ضعیف شده است.
علل عفونت قارچی واژن
قارچ کاندیدا آلبیکانس (Candida albicans) عامل بیشتر عفونت‌های قارچی واژن است. واژن به طور طبیعی حاوی ترکیب متعادلی از قارچ‌ها، از جمله قارچ کاندیدا و باکتری‌هاست. برخی از باکتری‌ها مثل لاکتوباسیلوس از رشد بیش از حد قارچ جلوگیری می‌کنند. اما این تعادل می‌تواند بهم بخورد. رشد بیش از حد کاندیدا یا نفوذ قارچ به لایه‌های سلولی عمیق‌تر واژن باعث ایجاد علائم و نشانه‌های عفونت قارچی می‌شود. رشد بیش از حد قارچ می‌تواند ناشی از شرایط زیر باشد:
- مصرف آنتی‌بیوتیک که باعث عدم تعادل در فلور طبیعی واژن می‌شود.
- بارداری
- دیابت کنترل‌نشده
- سیستم ایمنی ضعیف
- مصرف داروهای ضدبارداری خوراکی یا هورمون‌درمانی که باعث افزایش سطح استروژن می‌شود.
کاندیدا آلبیکانس رایج‌ترین نوع قارچی است که عفونت‌های قارچی را ایجاد می‌کند. درمان عفونت‌های قارچی ناشی از دیگر انواع قارچ کاندیدا می‌تواند دشوارتر باشد و به طور کلی نیازمند درمان‌های تهاجمی‌تری است.
عوامل افزایش‌دهنده در عفونت قارچی واژن
عواملی که ریسک ابتلا به عفونت قارچی را افزایش می‌دهند، عبارت اند از:
مصرف آنتی‌بیوتیک :عفونت‌های قارچی در زنانی که آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنند شایع است. آنتی‌بیوتیک‌های گسترده‌اثر که طیف وسیعی از باکتری‌ها را می‌کشند، باکتری‌های سالم واژن را نیز از بین می‌برند که منجر به رشد بیش از حد قارچ در واژن می‌شود.
افزایش سطح استروژن: عفونت‌های قارچی در زنان دارای استروژن بالاتر شایع‌تر است، مثلا در زنان باردار یا زنانی که از قرص‌های ضدبارداری استروژنی با دوز بالا یا هورمون‌درمانی استروژنی استفاده می‌کنند.
دیابت کنترل‌نشده :زنانی که قند خون آنها به خوبی کنترل نشده، نسبت به زنانی که قند خون آنها تحت کنترل است، بیشتر در معرض ریسک ابتلا به عفونت‌های قارچی هستند.
اختلال در سیستم ایمنی :زنانی که سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند، مثلا در اثر درمان با کورتیکواستروئید یا عفونت اچ‌آی‌وی، احتمال بیشتری دارد که به عفونت‌های قارچی مبتلا شوند.
پیشگیری از عفونت قارچی واژن
برای کاهش ریسک ابتلا به عفونت‌های قارچی واژن، لباس زیر نخی که خیلی تنگ نباشد و نچسبد، بپوشید. همچنین اجتناب از موارد زیر ممکن است کمک کند:
- جوراب‌شلواری تنگ
- دوش واژینال که برخی از باکتری‌های طبیعی واژن را که از شما در برابر عفونت محافظت می‌کنند، از بین می‌برد.
- محصولات معطر زنانه، از جمله حباب حمام، نوار بهداشتی و تامپون معطر
- جکوزی و حمام بسیار داغ
- استفاده غیرضروری از آنتی‌بیوتیک، مثلا برای سرماخوردگی یا سایر عفونت‌های ویروسی
- ماندن در لباس‌های خیس مثل مایو و لباس‌های ورزشیبرای مدت طولانی
تشخیص عفونت قارچی واژن
برای تشخیص عفونت قارچی، پزشک ممکن است:
در مورد سابقه پزشکی شما سوال کند :این ممکن است شامل جمع‌آوری اطلاعات در مورد عفونت‌های واژن گذشته یا عفونت‌های آمیزشی باشد.
معاینه لگن انجام دهد :پزشک دستگاه تناسلی خارجی شما را از نظر علائم عفونت معاینه می‌کند. در مرحله بعد، او یک ابزار به نام اسپکولوم را در واژن قرار می‌دهد تا دیواره‌های واژن را باز نگه دارد و بتواند واژن و دهانه رحم را بررسی کند.
ترشحات واژن را آزمایش کند: پزشک ممکن است نمونه‌ای از مایع واژن را برای آزمایش بفرستد تا نوع قارچ عامل عفونت را تعیین کند. شناسایی نوع قارچ می‌تواند به او کمک کند تا درمان مؤثرتری برای عفونت‌های مکرر قارچی تجویز کند.
درمان عفونت قارچی واژن
درمان عفونت‌های قارچی به شدت ابتلا به آن ارتباط دارد. برای علائم خفیف تا متوسط و دوره‌های کم‌تعداد، پزشک ممکن است درمان‌های زیر را توصیه کند:
درمان عفونت قارچی واژن خفیف تا متوسط و دوره‌های کم‌تعداد
درمان واژینال کوتاه‌مدت :مصرف یک داروی ضدقارچ به مدت سه تا هفت روز معمولا عفونت قارچی را از بین می‌برد. داروهای ضدقارچ که به صورت کرم، پماد، قرص و شیاف در دسترس هستند، شامل کلوتریمازول، میکونازول و ترکونازول هستند. برخی از این داروها بدون نسخه و برخی دیگر فقط از طریق نسخه پزشک در دسترس هستند.
داروی خوراکی تک‌دوز :پزشک ممکن است یک تک‌دوز خوراکی فلوکونازول (دیفلوکان) را تجویز کند. اگر باردار هستید، مصرف داروهای خوراکی توصیه نمی‌شود. برای مدیریت علائم شدیدتر، ممکن است دو دوز را به فاصله سه روز از هم مصرف کنید.
اگر این درمان‌ها علائم شما را برطرف نکرد یا اگر علائم شما ظرف دو ماه برگشت دوباره به پزشک مراجعه کنید.
درمان عفونت قارچی شدید و مکرر
در صورتی که علائم شما شدید است یا عفونت‌های قارچی مکرر دارید، پزشک ممکن است درمان‌های زیر را توصیه کند:
درمان واژینال طولانی‌مدت :پزشک ممکن است یک داروی ضدقارچ را که تا دو هفته به صورت روزانه و سپس یک بار در هفته به مدت شش ماه مصرف می‌کنید، تجویز کند.
داروهای خوراکی چنددوزی :پزشک ممکن است به جای درمان واژینال، دو یا سه دوز از یک داروی ضدقارچ خوراکی را تجویز کند. البته، این درمان برای زنان باردار توصیه نمی‌شود.
درمان مقاوم به آزول :پزشک ممکن است استفاده از اسید بوریک را توصیه کند که به صورت یک کپسول در واژن قرار داده می‌شود. این دارو در صورت مصرف خوراکی ممکن است کشنده باشد و فقط برای درمان قارچ کاندیدایی که به داروهای ضدقارچ معمول مقاوم است، استفاده می‌شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در شرایط زیر از پزشک خود وقت بگیرید:
- اولین بار است که علائم عفونت قارچی را دارید.
- مطمئن نیستید که آیا عفونت قارچی دارید یا خیر.
- علائم شما پس از درمان با کرم‌ها یا شیاف‌های ضدقارچ واژینال بدون نسخه تسکین نمی‌یابد.
- علائم دیگری نیز در شما ایجاد شده است.
اگر در گذشته برای عفونت قارچی تحت درمان قرار گرفته‌اید، ممکن است پزشک نیازی به معاینه مجدد شما نداشته باشد. در غیر این صورت، باید به متخصص زنان مراجعه کنید. قبل از مراجعه به پزشک موارد زیر را بدانید:
- فهرستی از علائمی که داشته‌اید و مدت‌زمان آنها تهیه کنید.
- اطلاعات کلیدی، از جمله سایر بیماری‌ها و هر دارو، ویتامین یا مکملی را که مصرف می‌کنید، یادداشت کنید.
- از استفاده از تامپون یا دوش واژینال قبل از ویزیت خودداری کنید.
- فهرستی از سؤالاتی که باید از پزشک خود بپرسید تهیه کنید.
برای استفاده از خدمات تخصصی پزشکی به کلینیک نوید سلامت، واقع در شرق تهران مراجعه نمایید.
