فشار خون بالا را جدی بگیرید
همه افراد فشار خون دارند! فشار خون (Blood Pressure) همان نیرویی است که خون به دیواره شریان‌ها وارد می‌کند. اصلی‌ترین مشکل مرتبط با فشار خون این است که مقدار آن از حد نرمال (۱۲۰/۸۰ میلی‌متر جیوه) بالاتر یا پایین‌تر باشد. سالانه افراد زیادی برای درمان صددرصدی فشار خون بالا(پرفشاری خون) به پزشک مراجعه می‌کنند. چرا که افزایش آن سلامتی را در معرض خطر قرار می‌دهد.افزایش فشار خون می تواند اعضای مختلفی از جمله قلب، عروق خونی ، کلیه ها و مغز را تحت تاثیر قرار دهد.
هدف از این مقاله آگاهی‌بخشی و افزایش دانش عمومی درباره این موضوع مهم است.پس با درمانگاه نوید سلامت در شرق تهران همراه باشید و این مقاله را از دست ندهید.
فشار خون بالا چیست؟
از بیماری‌هایی است که می‌تواند مشکلات بسیاری برای شما ایجاد‌کند و همه‌ی سیستم‌های بدن را تحت تاثیر قرار دهد. فشارخون بالا درصورتی‌که درمان نشود، می‌تواند کیفیت زندگی فرد را به طرز چشمگیری کاهش‌دهد.
فشارخون بالا یکی از شایع‌ترین بیماری‌هایی است که در اغلب موارد هیچ علامت ظاهری ندارد و تا زمانی که اندازه‌گیری نشود، قابل تشخیص نبوده تا اینکه صدمات جبران ناپذیری به قلب، ریه، عروق خونی، مغز و کلیه‌ها وارد کند. به‌طورمیانگین از هر ۵ نفر مبتلا به فشارخون بالا، یک نفر از آن بی‌اطلاع است.
اگر می‌خواهید به عوارض بالارفتن فشار خون دچار نشوید، بهتر است که در اولین فرصت به متخصص قلب و عروق در شرق تهران یا متخصص داخلی در شرق تهران مراجعه کنید و این مسئله را حل کنید. پزشک پس از تشخیص علت فشار خون بالا داروهای لازم را تجویز می‌کند.
انواع فشار خون
واحد اندازه‌گیری آن میلی‌متر جیوه (mmHg) است و وقتی آن را با دستگاه فشارسنج اندازه‌گیری می‌کنید، ۲ عدد به دست می‌آید که شامل موارد زیر می‌شوند:
- سیستولیک (عدد بالاتر یا اولین عدد): مربوط به زمانی است که قلب می‌تپد و خون را به داخل شریان‌ها می‌فرستد.
- دیاستولیک (عدد پایین‌تر یا دومین عدد): فشار داخل شریان‌ها را در زمان استراحت قلب (بین ۲ تپش) نشان می‌دهد.
تشخیص فشار خون
همان طور که گفته شد فشارخون بالا؛ یعنی وقتی‌که میزان فشارخون از حالت طبیعی بیشتر باشد. معیارهای مختلفی برای تعریف فشارخون وجود دارند؛ اما در بروزترین و پذیرفته‌شده‌ترین معیار، افزایش فشار خون‌ـ‌پرفشاری‌خون شامل سه مرحلۀ (stage) زیر است :
- مرحلۀ یک: فشار سیستولیک 130-139 یا دیاستولیک بین ۸۰-۸۹؛
- مرحلۀ دو: فشار سیستولیک بیش از ۱۴۰ یا دیاستولیک بیش از ۹۰ میلی‌متر جیوه؛
- بحران فشارخون: فشار سیستولیک بالاتر از 180 و فشار دیاستولیک بالاتر از 120.
برای تأیید تشخیص فشار خون معمولاً اندازه‌گیری در چند نوبت متفاوت انجام می‌شود و بایستی مطمئن شد که اندازه‌گیری با رعایت اصول اندازه‌گیری صحیح فشارخون صورت گرفته باشد.
برای تشخیص فشار خون، اغلب علاوه بر چند نوبت اندازه‌گیری فشارخون، نیاز به بررسی چند تست آزمایشگاهی نیز هست که به شناسایی علت آن کمک می‌کند.
علائم فشار خون بالا
فشار خون بالا در مورد برخی از افراد هیچ‌گونه علامت مشخصی ندارد. بنابراین گاهی به بیماری فشار خون بالا “قاتل خاموش” نیز می‌گویند. چنانچه در مدت‌زمان طولانی دارای فشار خون بالا باشید و هیچ درمانی را برای رفع آن پیش نگیرید، ممکن است به بیماری‌ها و مشکلات متعددی مانند حمله قلبی، بیماری کلیوی یا سکته دچار شوید. برخی از افراد با فشار خون بالا علائمی را نشان می‌دهند. این علائم عبارت‌اند از:
- سردرد
- سرگیجه
- تنگی نفس
- تاری دید
- احساس نبض در گردن یا سر
- حالت تهوع
عوارض فشار خون بالا
فشار بیش‌ازحد بر دیواره شریان‌ها به دلیل فشار خون بالا می‌تواند به رگ‌های خونی و همچنین اندام‌های داخلی آسیب بزند. هر چه فشار خون بالاتر و طولانی‌تر باشد به همان نسبت آسیب نیز بیشتر خواهد بود. فشار خون بالا و کنترل نشده عوارض زیر را به دنبال دارد:
- حمله قلبی یا سکته مغزی:فشار خون بالا می‌تواند باعث سخت و ضخیم شدن شریان‌ها (آترواسکلروز) شود که در نهایت منجر به حمله قلبی، سکته مغزی یا سایر عوارض می‌شود
- آنوریسم مغزی:افزایش فشار خون می‌تواند باعث ضعیف شدن و برآمدگی رگ‌های خونی در مغز شود و آنوریسم ایجاد کند. آنوریسم در صورت پاره شدن تهدیدکننده زندگی است
- نارسایی قلبی:هرچه فشار خون بالاتر باشد قلب برای پمپاژ خون با سختی بیشتری روبرو می‌شود. این تحمیل فشار باعث ضخیم شدن دیواره‌های بطن قلب شده (هیپرتروفی بطن چپ) که به‌مرورزمان به نارسایی قلبی منتهی خواهد شد
- آسیب‌های کلیوی:از بین رفتن حالت طبیعی رگ‌های کلیه عملکرد طبیعی این اندام را با مشکل مواجه می‌سازد
- آسیب به شبکیه چشم:باریک یا پاره شدن رگ‌های خونی چشم می‌تواند منجر به از دست رفتن بینایی شود
- سندرم متابولیک:این سندرم شامل گروهی از اختلالات متابولیسم در بدن ازجمله افزایش اندازه دور کمر، تری گلیسیرید بالا، کاهش کلسترول خوب یا HDL، فشار خون بالا و سطح انسولین بالا است. این شرایط احتمال ابتلا به دیابت، بیماری قلبی و سکته را افزایش می‌دهد
- اختلالات حافظه و شناختی:فشار خون بالا در بلندمدت ممکن است بر توانایی فرد در تفکر، به خاطر سپردن و یادگیری تأثیرگذار باشد. مشکلات حافظه یا درک مفاهیم در افراد مبتلا به فشار خون بالا شایع‌تر است
- زوال عقل: باریک یا مسدود شدن شریان‌ها می‌تواند جریان خون به مغز را محدود کند و منجر به نوع خاصی از زوال عقل (زوال عقل عروقی) شود. در سکته مغزی نیز اگر جریان خون به مغز کاهش چشمگیری داشته باشد باعث زوال عقل عروقی می‌شود
درمان فشار خون غیر طبیعی
فشار خون بیش از حد بالا یا پایین برای سلامتی خطرناک است. در زیر با راه‌کارهایی آشنا می‌شوید که به درمان این مشکل کمک می‌کنند.
۱. تغییر سبک زندگی و اصلاح عادت‌های نادرست
رعایت نکات زیر به شما کمک می‌کند که خود را در محدوده طبیعی حفظ کنید:
- ورزش منظم
- دوری از استرس و اضطراب
- حفظ تناسب اندام و وزن اید‌ه‌آل
- پرهیز از مصرف نوشیدنی‌های الکلی
- اجتناب از سیگار
- پیروی از رژیم غذایی سالم (خوردن میوه و سبزی تازه و کاهش مصرف غذاهای پرچرب یا شور)
۲. استفاده از دارو
اگر تغییر سبک زندگی نتواند فشار شما را به حالت نرمال برگرداند، باید به پزشک مراجعه کنید تا در صورت لزوم برایتان دارو تجویز کند. هنگام مصرف دارو رعایت نکات زیر به درمان سریع‌تر فشار خون غیر طبیعی کمک می‌کند:
- از داروها دقیقا طبق دستور پزشک استفاده کنید.
- داروهای تجویز شده را بدون نظر پزشک قطع نکنید.
- از مصرف خودسرانه دارو برای درمان پرفشاری خون اجتناب کنید.
- در صورت نیاز، طبق دستورالعمل پزشک فشار خود را در خانه اندازه‌گیری کنید.
- به طور منظم به پزشک مراجعه کنید تا او بتواند برای تنظیم آن شما بهترین تصمیم را بگیرد.
کلام پایانی
فشار خون می‌تواند بدون هیچ علامتی در بدن بالا یا پایین برود و به قلب، مغز و کبد آسیب بزند. به همین دلیل، بسیار مهم است که سالانه به پزشک مراجعه کنید تا آن را اندازه بگیرد. در صورت غیر طبیعی بودن فشار، احتمالا پزشک به شما توصیه می‌کند که یک دستگاه فشارسنج خانگی تهیه کنید.
اگر فکر می‌کنید شما از محدوده طبیعی خارج شده است یا می‌خواهید از طبیعی بودن آن مطمئن شوید، به متخصص داخلی در شرق تهران یا متخصص قلب در شرق تهران مراجعه کنید.
درمانگاه نوید سلامت این امکان را برای شما فراهم کرده است که به راحتی از پزشک مورد نظر خود برای ویزیت حضوری وقت بگیرید.
